KÜÇÜK VE ORTA
BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELER YÖNETMELİĞİ
Cumhurbaşkanı
Kararının Tarihi : 24/5/2023 Sayısı : 7297
Yayımlandığı Resmî
Gazetenin Tarihi : 25/5/2023 Sayısı : 32201
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç
Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; küçük ve orta
büyüklükteki işletmelerin tanımlanmasına, niteliklerine, sınıflandırılmasına ve
uygulamalarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, tüm kurum ve kuruluşların küçük
ve orta büyüklükteki işletmelerin tanım, nitelik ve sınıflandırılmasına ilişkin
uygulamalarını kapsar. (2) Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin aleyhine
sonuç doğuracak şekilde kullanılmaması kaydıyla, küçük ve orta büyüklükteki
işletmeleri ilgilendiren mevzuatın uygulanmasında bu Yönetmelik hükümleri esas
alınır.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 407 nci maddesine
dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar ve kısaltmalar MADDE 4- (1) Bu
Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) İşletme: Mevzuata uygun olarak kurulan, bir veya birden
çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup ekonomik faaliyette bulunan birimleri
veya girişimleri,
b) Küçük ve orta
büyüklükte işletme (KOBİ): Yıllık çalışan sayısı ikiyüzelli kişiden az olan
yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri beşyüz milyon
Türk Lirasını aşmayan işletmeleri,
c) Mali bilanço: Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip
olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali
tabloyu,
ç) Net satış hasılatı: Bir işletmenin brüt satışlarından
satış iskontoları ve iadeleri ile diğer indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan
tutarı,
d) Yıllık iş birimi (YİB): İşletmede bir takvim yılı
içerisinde hizmet akdi ile çalıştırılanların prim gün sayıları toplamının
üçyüzaltmışa bölünmesi ile elde edilen sayıyı, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
KOBİ’lerin Sınıflandırılması, Nitelikleri ve İşletme
Türleri
KOBİ’lerin sınıflandırılması
MADDE 5- (1) KOBİ’ler, net satış hasılatları, malî bilanço
tutarları ve çalışan sayıları dikkate alınarak aşağıdaki şekilde
sınıflandırılır:
a) Mikro işletme: Yıllık çalışan sayısı on kişiden az olan
ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri on milyon
Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir.
b) Küçük işletme: Yıllık çalışan sayısı elli kişiden az olan
ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri yüz milyon
Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir.
c) Orta büyüklükteki işletme: Yıllık çalışan sayısı
ikiyüzelli kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan
herhangi biri beşyüz milyon Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir.
KOBİ niteliğini kazanma, kaybetme ve sınıfının
belirlenmesi
MADDE 6- (1) KOBİ niteliği belirlenirken dikkate alınan
kriterlerden herhangi birini, son iki hesap dönemine ait verileri ile aşan
işletmeler KOBİ niteliğini kaybeder. Son hesap dönemine ait verileri ile söz
konusu kriterlerin altına düşen işletmeler KOBİ niteliği kazanır.
(2) İşletme sınıfları son hesap dönemine ait verileri ile
belirlenir.
(3) Bu Yönetmelik kapsamında işletmelerin KOBİ niteliği ve
sınıfını belirlemede kullanılacak verilerin tarihi;
a) Kurumlar vergisi mükellefleri için 13/6/2006 tarihli ve
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda belirtilen beyanname verme süresinin
içinde bulunduğu ay sonu,
b) Gelir vergisi mükellefleri için 31/12/1960 tarihli ve 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununda belirtilen beyanname verme süresinin içinde
bulunduğu ay sonu, olarak esas alınır.
İşletme türleri
MADDE 7- (1) İşletmeler, bu Yönetmeliğin eki EK-1’de yer
alan “İŞLETME BEYANI”nın ilgili kurum veya kuruluşa sunulma tarihindeki diğer
işletmeler ile olan sermaye ilişkilerine göre;
a) Bağımsız işletme,
b) Ortak işletme,
c) Bağlı işletme, olmak üzere üçe ayrılır.
(2) İki veya daha çok işletmenin karşılıklı sermaye sahibi
olması durumunda, her birinin türü belirlenirken büyük olan sermaye oranı
dikkate alınır.
Bağımsız işletme
MADDE 8- (1) Bir işletme;
a) Tek başına başka bir işletmenin sermayesinin % 25 veya
daha fazlasına sahip değilse,
b) Herhangi bir veya birkaç bağlı işletme müştereken bu
işletmenin % 25 veya daha fazla sermayesine sahip değilse, bağımsız işletme
kabul edilir.
(2) Gerçek kişi işletmeleri bağımsız işletmedir.
(3) Bir işletmede birinci fıkrada belirtilen % 25 oranı;
üniversiteler, araştırma merkezleri, kamu yararına çalışan dernek ve vakıflar,
nitelikli yatırımcılar ve kurumsal yatırımcılar, kitle fonlaması platformları,
yıllık bütçesi yirmibeş milyon Türk Lirasından az olan veya nüfusu beş binden
az olan yerlerdeki belde belediyeleri dahil belediyeler ve köy tüzel
kişilikleri veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da girişim sermayesi
yatırım fonları tarafından aşılsa bile bu işletme bağımsız işletme sayılır.
(4) Bağımsız işletmelerin sınıfı ve KOBİ niteliği
belirlenirken, sadece o işletmenin verileri dikkate alınır.
Ortak işletme
MADDE 9- (1) Bir işletmenin;
a) Tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken
başka bir işletmenin sermayesinin % 25 veya fazlasına ve % 50’si veya daha
azına sahip olması,
b) Kendisinin sermayesinin % 25 veya fazlasına ve % 50’si
veya daha azına başka bir işletmenin tek başına veya bağlı işletmeleriyle
birlikte müştereken sahip olması, durumunda bu işletmeler ortak işletme
sayılır.
(2) Ortak işletmelerin sınıfı ve KOBİ niteliği belirlenirken
işletmenin verilerine, ortak işletmenin verilerinin ortaklık oranında eklenmesi
ile elde edilecek veriler dikkate alınır.
Bağlı işletme
MADDE 10- (1) Bir işletmenin;
a) Tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken
başka bir işletmenin sermayesinin çoğunluğuna sahip olması,
b) Kendisinin sermayesinin çoğunluğuna, başka bir işletmenin
tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken sahip olması,
durumunda bu işletmeler bağlı işletme sayılır.
(2) Bağlı işletmelerin sınıfı ve KOBİ niteliği belirlenirken
işletmenin verilerine, bağlı işletmenin verilerinin tamamının eklenmesi ile
elde edilecek veriler dikkate alınır.
(3) Bir işletmenin bağlı işletmelerine bağlı olan
işletmelerin verilerinin tamamı işletmenin verilerine eklenir. İşletmenin bağlı
işletmelerinin ortak işletmelerine ait veriler ile başvuran işletmenin ortak
işletmelerinin bağlı veya ortak işletmelerine ait veriler eklenmez.
Çalışan sayısı ve mali veriler
MADDE 11- (1) Bir işletmede çalışanların toplam sayısı, o
işletmedeki yıllık iş birimlerinin toplam sayısına göre belirlenir.
(2) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, ilgili işletmede sadece
hizmet akdi ile çalıştırılanlar çalışan sayılır. Çıraklar ve staj yapan
öğrenciler çalışan sayısına dahil edilmez.
(3) İşletmelerin mali durumları ve çalışan sayılarının
belirlenmesinde yıllık olarak hesaplanan en son veriler esas alınır.
(4) Bilanço esasına göre defter tutmayan işletmelerde sadece
çalışan sayısı dikkate alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Kamu kontrolündeki işletmeler
MADDE 12- (1) Bir işletmenin sermayesinin % 25 veya
fazlasının müştereken veya tek başına 8 inci maddenin üçüncü fıkrasında
sayılanlar dışında bir veya birden fazla kamu kurum veya kuruluşu ile bu
niteliği haiz olan kurum ve kuruluşların kontrolünde olması hâlinde bu
işletmeler KOBİ sayılmaz.
Beyan
MADDE 13- (1) Bu Yönetmeliğin eki EK-1’de yer alan “İŞLETME
BEYANI” ilgili işletmeler tarafından doldurulur. Bu Yönetmelik kapsamında
yapılacak işlemlerde esas alınan belge ve söz konusu beyanın içerdiği her türlü
bilgiden başvuran işletme sorumludur. Yanlış ve yanıltıcı bilgilere ve
belgelere dayanılarak yapılan işlemlerle elde edilen menfaatler kazanılmış hak
sayılmaz. Beyanlar, ilgili kuruma yazılı olarak yapılabileceği gibi elektronik
ortamda da yapılabilir.
Yetki
MADDE 14- (1) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, bu Yönetmeliğin
uygulanmasına ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 15- (1) 19/10/2005 tarihli ve 2005/9617 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Küçük ve Orta Büyüklükteki
İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 16- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 17- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Cumhurbaşkanı
yürütür.